คำขวัญประจำอำเภอพาน
พระธาตุจอมแว่ศักดิ์สิทธิ์ แหล่งผลิตลำใย ถ้ำผาโขงงามสดใส เลื่องลือไกลถิ่นข้าวสาร งามตระการพระธาตุสามดวง เที่ยวดอยหลวงน้ำตกปูแกง
อำเภอพานเดิมได้ปกครองตามระบอบ "พ่อเมือง" ที่ทำการตั้งอยู่ที่บ้านฝั่งตื้น ปัจจุบันเป็นหมู่ที่ 8 ต.ม่วงคำ พ่อเมืองนี้ขึ้นตรงต่อเจ้าผู้ปกครองนครลำพูน ต่อมาเมื่อ พ.ศ.2450 ทางราชการได้เปลี่ยนฐานะการปกครอง จากระบอบพ่อเมืองขึ้นเป็นกิ่งอำเภอโดยมีปลัดอำเภอ เป็นปลัดกิ่งอำเภอมาประจำเรียกว่า "กิ่งอำเภอเมืองพาน" ต่อได้โอนกิ่งอำเภอเมืองพานเข้าไปอยู่กับ อ.เมืองเชียงราย จ.เชียงราย ครั้นถึง พ.ศ.2451 ได้ขึ้นตรงต่อ อำเภอแม่ใจ จ.พะเยา เมื่อปี พ.ศ.2455 ได้ยกฐานะกิ่งอำเภอเมืองพาน แล้วยุบ อ.แม่ใจ และเขตอำเภอเมืองเชียงรายบางส่วน ให้ขึ้นกับอำเภอเมืองพาน และย้ายที่ว่าการอำเภอจากบ้านฝั่งตื้นไปตั้งที่ตำบลเมืองพาน อันเป็นที่ทำการอำเภอปัจจุบันมีนามว่า "อำเภอเมืองพาน" ซึ่งต่อมาทางราชการได้สั่งให้เปลี่ยนชื่ออำเภอเสียใหม่ว่า "อำเภอพาน" เพราะชื่อคำว่า "เมือง" ไปตรงกับอำเภอเมืองเชียงราย ฉะนั้นอำเภอเมืองพาน จึงตัดคำว่าเมืองออกไป คงเรียกว่า "อำเภอพาน" มาจนกระทั่งทุกวันนี้
ที่ตั้ง
อำเภอพานตั้งอยู่ทางทิศใต้ของจังหวัดเชียงราย โดยห่างจากตัวเมืองเชียงราย 43 กิโลเมตร
อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ
|
ติดกับอำเภอแม่ลาว
|
ทิศใต้
|
ติดกับอำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา, อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง และอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย
|
ทิศตะวันออก
|
ติดกับอำเภอป่าแดด จังหวัดเชียงราย
|
ทิศตะวันตก
|
ติดกับอำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย
|
ภูมิประเทศ
- ทิวเขาสูงระหว่าง 350-600 เมตร จากระดับน้ำทะเลเป็นแนวยาวจากทิศตะวันจนถึงทิศตะวันตก
- ลำน้ำที่สำคัญ ได้แก่ ลำน้ำแม่ส้าน ลำน้ำแม่ลาว ลำน้ำร่องธาร และลำน้ำแม่เย็น
- แหล่งน้ำที่สำคัญ ได้แก่ หนองฮ่าง หนองเวียงห้าว หนองบวกปลาค้าว และหนองควายหลวง
พื้นที่ / สภาพภูมิอากาศ
- เนื้อที่ / พื้นที่ 1,023 ตร.กม.
- สภาพภูมิอากาศ มีอากาศแบบมรสุมเมืองร้อน
อาชีพ
- อาชีพหลัก เกษตรกรรม ได้แก่ การทำนาข้าว ปลูกลำไย ลิ้นจี่ ปศุสัตว์ ได้แก่ การเลี้ยงสุกร เป็ด ไก่ ฯลฯ และการประมง ได้แก่ การเลี้ยงปลานิล ฯลฯ
- อาชีพรอง ทำอุตสาหกรรมพื้นบ้านและอุตสาหกรรมในครัวเรือน เช่น การทอผ้า จันสาน ตีมีด
ประชากร
- จำนวนประชากรชาย 61,924 คน
- จำนวนประชากรหญิง 63,065 คน
รวม 124,989 คน
การเกษตรและอุตสาหกรรม
- ผลผลิตทางการเกษตร ข้าวหอมมะลิ ลำไย ลิ้นจี่ แก้วมังกร สับปะรด
- โรงงานอุตสาหกรรม บริษัทไทยคอสมอสฟูดส์ จำกัด, บริษัทแฟมิลี่บี จำกัด
การปกครอง
แบ่งการปกครองเป็น 15 ตำบล 209 หมู่บ้าน ประกอบด้วย
1. ตำบลสันมะเค็ด มีทั้งหมด 19 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านสันมะเค็ด
|
หมู่ที่ 2 บ้านกว๋าวโท้ง
|
หมู่ที่ 3 บ้านสันนคร
|
หมู่ที่ 4 บ้านสันต้นดู่
|
หมู่ที่ 5 บ้านกล้วย
|
หมู่ที่ 6 บ้านห้วยเครือบ้า
|
หมู่ที่ 7 บ้านใหม่ท่าเรือ
|
หมู่ที่ 8 บ้านป่าแดงงาม
|
หมู่ที่ 9 บ้านใหม่ใน
|
หมู่ที่ 10 บ้านป่าตึงทันใจ
|
หมู่ที่ 11 บ้านผาลาด
|
หมู่ที่ 12 บ้านกล้วยทรายงาม
|
หมู่ที่ 13 บ้านหนองเป็ด
|
หมู่ที่ 14 บ้านกล้วยใหม่
|
หมู่ที่ 15 บ้านสันตะเคียน
|
หมู่ที่ 16 บ้านกล้วยทรายทอง
|
หมู่ที่ 17 บ้านทุ่งทองกวาว
|
หมู่ที่ 18 บ้านสันป่าสัก
|
หมู่ที่ 19 บ้านสันป่าสักทอง
|
|
2. ตำบลธารทอง มีทั้งหมด 11 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 นิคมแม่ลาว
|
หมู่ที่ 2 สองแคว
|
หมู่ที่ 3 น้ำลัด
|
หมู่ที่ 4 ป่ารวก
|
หมู่ที่ 5 ราษฎร์ดำรง
|
หมู่ที่ 6 สันมะแฟน
|
หมู่ที่ 7 ดงขนุน
|
หมู่ที่ 8 ดอยพัฒนา
|
หมู่ที่ 9 ป่ารวกใต้
|
หมู่ที่ 10 ดงนคร
|
หมู่ที่ 11 นิคมแม่ลาวเหนือ
|
|
3. ตำบลสันติสุข มีทั้งหมด 9 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านดอยชัยมงคล
|
หมู่ที่ 2 บ้านป่าหมุ้น
|
หมู่ที่ 3 บ้านไร่อ้อย
|
หมู่ที่ 4 บ้านสันกอเหียง
|
หมู่ที่ 5 บ้านสันกอตาล
|
หมู่ที่ 6 บ้านเหมืองง่า
|
หมู่ที่ 7 บ้านท่าต้นเกี๋ยง
|
หมู่ที่ 8 บ้านโชคชัย
|
หมู่ที่ 9 บ้านป่าก่อ
|
|
4. ตำบลดอยงาม มีทั้งหมด 14 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านสันทราย
|
หมู่ที่ 2 บ้านจำคาวตอง
|
หมู่ที่ 3 บ้านสันผักเอือด
|
หมู่ที่ 4 บ้านสันหนองควาย
|
หมู่ที่ 5 บ้านท่าดอกแก้ว
|
หมู่ที่ 6 บ้านสันมะกอก
|
หมู่ที่ 7 บ้านสันช้างตาย
|
หมู่ที่ 8 บ้านหนองหมด
|
หมู่ที่ 9 บ้านสันกำแพง
|
หมู่ที่ 10 บ้านสันธาตุ
|
หมู่ที่ 11 บ้านสันโค้ง
|
หมู่ที่ 12 บ้านป่าตึง
|
หมู่ที่ 13 บ้านแม่หนาด
|
หมู่ที่ 14 บ้านร่วมใจพัฒนา
|
5. ตำบลหัวง้ม มีทั้งหมด 13 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านป่างิ้ว
|
หมู่ที่ 2 บ้านป่าคา
|
หมู่ที่ 3 บ้านบวกปลาค้าว
|
หมู่ที่ 4 บ้านหนองฮ่าง
|
หมู่ที่ 5 บ้านสันปลาดุก
|
หมู่ที่ 6 บ้านป่าแดง
|
หมู่ที่ 7 บ้านสันหลวง
|
หมู่ที่ 8 บ้านบวกขอน
|
หมู่ที่ 9 บ้านดงเจริญ
|
หมู่ที่ 10 บ้านกู่สูง
|
หมู่ที่ 11 บ้านห้วยตุ้ม
|
หมู่ที่ 12 บ้านป่าข่า
|
หมู่ที่ 13 บ้านป่าส้าน
|
|
6. ตำบลเจริญเมือง มีทั้งหมด 22 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านสันทราย
|
หมู่ที่ 2 บ้านป่าก่อ
|
หมู่ที่ 3 บ้านกล้วย
|
หมู่ที่ 4 บ้านป่าเปา
|
หมู่ที่ 5 บ้านป่าตึง
|
หมู่ที่ 6 บ้านจําปู
|
หมู่ที่ 7 บ้านดงหลวง
|
หมู่ที่ 8 บ้านป่ายาง
|
หมู่ที่ 9 บ้านป่าบง
|
หมู่ที่ 10 บ้านดงตะเคียน
|
หมู่ที่ 11 บ้านป่าซาง
|
หมู่ที่ 12 บ้านป้าปี้
|
หมู่ที่ 13 บ้านดอยเจริญ
|
หมู่ที่ 14 บ้านเจริญเมือง
|
หมู่ที่ 15 บ้านใหม่เจริญมิตร
|
หมู่ที่ 16 บ้านห้วยแสนสุข
|
หมู่ที่ 17 บ้านทรายทอง
|
หมู่ที่ 18 บ้านใหม่เจริญ
|
หมู่ที่ 19 บ้านศรีทรายทอง
|
หมู่ที่ 20 บ้านห้วยดอกอูน
|
หมู่ที่ 21 บ้านฐานตะเคียนทอง
|
หมู่ที่ 22 บ้านป่าก่อพัฒนา
|
7. ตำบลป่าหุ่ง มีทั้ง 17 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านป่าบงหลวง
|
หมู่ที่ 2 บ้านป่าแดด
|
หมู่ที่ 3 บ้านเหมืองหลวง
|
หมู่ที่ 4 บ้านศาลาวังโค้ง
|
หมู่ที่ 5 บ้านศาลาเหมืองหิน
|
หมู่ที่ 6 บ้านทุ่งมะฝาง
|
หมู่ที่ 7บ้านป่าแขม
|
หมู่ที่ 8 บ้านป่าหัด
|
หมู่ที่ 9 บ้านป่าหุ่ง
|
หมูที่ 10 บ้านป่างิ้ว
|
หมู่ที่ 11 บ้านห้วยประสิทธิ์
|
หมู่ที่ 12 บ้านหนองทรายทอง
|
หมูที่ 13 บ้านทุ่งผักกูด
|
หมู่ที่ 14 บ้านปางกล้วยค้าว
|
หมู่ที่ 15 บ้านปางเกาะทราย
|
หมู่ที่ 16 บ้านผาวี
|
หมู่ที่ 17 บ้านงิ้วเฒ่า
|
|
8. ตำบลทรายขาว มีทั้งหมด 17 หมู่บ้าน ได้แก่
หมูที่ 1 บ้านสันทราย
|
หมู่ที่ 2 บ้านแม่คาววัง
|
หมู่ที่ 3 บ้านร่องธารใต้
|
หมู่ที่ 4 บ้านหนองผักจิก
|
หมู่ที่ 5 บ้านทรายขาว
|
หมู่ที่ 6 บ้านท่าฮ้อ
|
หมู่ที่ 7 บ้านหนองตุ้ม
|
หมู่ที่ 8 บ้านโป่งแดง
|
หมู่ที่ 9 บ้านร่องธารเหนือ
|
หมู่ที่ 10 บ้านสันต้นม่วง
|
หมู่ที่ 11 บ้านร่องธารกลาง
|
หมู่ที่ 12 บ้านโป่งแดงใหม่
|
หมู่ที่ 13 บ้านรวมไทย
|
หมู่ที่ 14 บ้านสมานมิตร
|
หมู่ที่ 15 บ้านทรายทอง
|
หมู่ที่ 16 บ้านโป่งทวี
|
หมู่ที่ 17 บ้านดงลาน
|
|
9. ตำบลแม่เย็น มีทั้งหมด 11 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านปูแกง
|
หมู่ที่ 2 บ้านสันกอง
|
หมู่ที่ 3 บ้านแม่เย็น
|
หมู่ที่ 4 บ้านป่าสักเหนือ
|
หมู่ที่ 5 บ้านทุ่งพัฒนา
|
หมู่ที่ 6 บ้านสันไม้ฮาม
|
หมู่ที่ 7 บ้านสันต้นแหน
|
หมู่ที่ 8 บ้านดงน้ำล้อม
|
หมู่ที่ 9 บ้านสุขสันติ
|
หมู่ที่ 10 บ้านอิงดอย
|
หมู่ที่ 11 บ้านดงดอนเต้า
|
|
10. ตำบลเมืองพาน มีทั้งหมด 16 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านจอมศิริ
|
หมู่ที่ 2 บ้านใหม่
|
หมู่ที่ 3 บ้านโก่ม
|
หมู่ที่ 4 บ้านหนองกบ
|
หมู่ที่ 5 บ้านกาลึม
|
หมู่ที่ 6 บ้านติ้ว
|
หมู่ที่ 7 บ้านเมืองพาน
|
หมู่ที่ 8 บ้านนาแมน
|
หมู่ที่ 9 บ้านหนองกาลึม
|
หมู่ที่ 10 บ้านหนองไผ่
|
หมู่ที่ 11 บ้านโคกก่อง
|
หมู่ที่ 12 บ้านดอนขี้เหล็ก
|
หมู่ที่ 13 บ้านใหม่
|
หมู่ที่ 14 บ้านใหม่
|
หมู่ที่ 15 บ้านเมืองพาน
|
หมู่ที่ 16 บ้านติ้ว
|
11. ตำบลทานตะวัน มีทั้งหมด 12 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านร่องคต
|
หมู่ที่ 2 บ้านสันปูเลย
|
หมู่ที่ 3 บ้านป่าฮ่างงาม
|
หมู่ที่ 4 บ้านป่าสักใต้
|
หมู่ที่ 5 บ้านท่าหล่ม
|
หมู่ที่ 6 บ้านป่าสักใต้
|
หมู่ที่ 7 บ้านห้วยบงเหนือ
|
หมู่ที่ 8 บ้านดงเวียง
|
หมู่ที่ 9 บ้านห้วยบงใต้
|
หมู่ที่ 10 บ้านร่องคตสามัคคี
|
หมู่ที่ 11 บ้านท่าหล่มสหมิตร
|
หมู่ที่ 12 บ้านโป่งเจริญ
|
12. ตำบลเวียงห้าว มีทั้งหมด 4 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านดอยงาม
|
หมู่ที่ 2 บ้านสันป่าหนาด
|
หมู่ที่ 3 บ้านทุ่งสามเหลี่ยม
|
หมู่ที่ 4 บ้านสันใต้
|
13. ตำบลแม่อ้อ มีทั้งหมด 14 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านแม่อ้อใน
|
หมู่ที่ 2 บ้านแม่อ้อนอก
|
หมู่ที่ 3 บ้านแม่แก้วใต้
|
หมู่ที่ 4 บ้านโป่งทะลาย
|
หมู่ที่ 5 บ้านจำผักกูด
|
หมู่ที่ 6 บ้านแม่แก้วกลาง
|
หมู่ที่ 7 บ้านปอเรียง
|
หมู่ที่ 8 บ้านน้ำล้อมดงชัย
|
หมู่ที่ 9 บ้านเด่นชัย
|
หมู่ที่ 10 บ้านแม่แก้วเหนือ
|
หมูที่ 11 บ้านแม่อ้อหลวง
|
หมู่ที่ 12 บ้านใหม่เจริญ
|
หมู่ที่ 13 บ้านสันป่าเมา
|
หมู่ที่ 14 บ้านแม่แก้วรุ่งเรือง
|
14. ตำบลม่วงคำ มีทั้งหมด 12 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านม่วงคำ
|
หมู่ที่ 2 บ้านทุ่งพร้าว
|
หมู่ที่ 3 บ้านผามวัว
|
หมู่ที่ 4 บ้านสันมะเหม้า
|
หมู่ที่ 5 บ้านสันผักแค
|
หมู่ที่ 6 บ้านสันน้ำบ่อ
|
หมู่ที่ 7 บ้านสันต้นผึ้ง
|
หมู่ที่ 8 บ้านฝั่งตื้น
|
หมู่ที่ 9 บ้านสันต้นต้อง
|
หมู่ที่ 10 บ้านสันขี้เบ้า
|
หมู่ที่ 11 บ้านสันปู่ย่า
|
หมู่ที่ 12 บ้านร่องบอน
|
15. ตำบลสันกลาง มีทั้งหมด 18 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ 1 บ้านป่าเหียง
|
หมู่ที่ 2 บ้านแม่คาวหลวง
|
หมู่ที่ 3 บ้านถ้ำ
|
หมู่ที่ 4 บ้านป่าข่า
|
หมู่ที่ 5 บ้านป่าต๊าก
|
หมู่ที่ 6 บ้านแม่คาวโตน
|
หมู่ที่ 7 บ้านสันผักฮี้
|
หมู่ที่ 8 บ้านท่าทรายมูล
|
หมู่ที 9 บ้านหัวฝาย
|
หมู่ที 9 บ้านหัวฝาย
|
หมู่ที่ 11 บ้านป่าเปา
|
หมู่ที่ 12 บ้านใหม่พัฒนา
|
หมู่ที่ 13 บ้านร่องลึก
|
หมู่ที่ 14 บ้านป่าข่าดอนชัย
|
หมู่ที่ 15 บ้านแม่คาวดวงดี
|
หมู่ที่ 16 บ้านสันโค้ง
|
หมู่ที่ 17 บ้านแม่คาวโตนพัฒนา
|
หมู่ที่ 18 บ้านเวียงสา
|
